Handleiding keuze & installatie Rainbird Turbinesproeiers

 

Druk en debiet van de waterleiding

Inleiding

De beschikbare capaciteit aan water is een belangrijk gegeven. Deze bepaalt namelijk hoeveel water er maximaal per uur gebruikt kan worden voor beregening. De capaciteit wordt uitgedrukt in druk en debiet.

Bij het gebruik van de waterleiding wordt deze vooraf gemeten zodat hiermee in het ontwerp direct rekening gehouden kan worden. De capaciteit is namelijk een (vrijwel) constante waarde.

Druk (kracht die door water wordt uitgeoefend op een bepaald oppervlak)

De waterdruk wordt gemeten in Bar. Deze meet men door een manometer zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de plek waar het water afgetapt gaat worden. Bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de watermeter en in een leiding met een zo groot mogelijke diameter in verband met het minimaliseren van verliezen.
Voor beregening wordt gewerkt op basis van de statische waterdruk. Dit is de druk op het moment dat er in de woning geen water verbruikt wordt. Is er geen manometer beschikbaar? Dan kan soms het waterleidingbedrijf verder helpen. Ook kan een aanname gedaan worden dat de druk zo rond de 3 á 3,5 Bar ligt. Dit geeft echter geen garanties. Bij gebruik van een manometer gaat men als volgt te werk:

• Stel zeker dat er nergens in de woning water wordt verbruikt.
• Zet de kraan waarop de manometer is aangesloten helemaal open (of manometer direct in de leiding aansluiten).

Noteer deze waarde als statische waterdruk = _ Bar

Zodra het water gaat stromen, ontstaan er verliezen in de leidingen waardoor de uiteindelijk druk bij het waterafgiftepunt (bv. sproeier) lager is. In onderstaande tabel kan deze waarde afgelezen worden.

* De waarden in de tabel zijn benaderingen gebaseerd op gemiddelde waarden en verliezen, waardoor werkelijke waarden kunnen afwijken.

Noteer deze waarde als werkdruk = _ Bar

TIP: Via onze webshop bieden wij een manometer aan die is voorzien van een Gardena-aansluiting. Hiermee kan de manometer direct op een buitenkraan gestoken worden. Op een binnenkraan kan deze aangesloten worden met de Gardena-adapter voor binnenkranen.

 

Debiet gemeten (hoeveelheid uitstromend water gedurende een bepaalde tijd)

Het debiet wordt uitgedrukt in kubieke meter per uur (m3/uur). Het debiet is eenvoudig te bepalen door een emmer van 10 liter te vullen met water afgetapt op het punt waar de beregeningsinstallatie aangesloten gaat worden. Bijvoorbeeld een buitenkraan. Ga als volgt te werk:

• Zorg dat er nergens in huis water wordt verbruikt.
• Draai de kraan helemaal open en plaats de emmer onder de kraan en meet de tijd in seconden tot de emmer gevuld is (of direct in de leiding aftappen).

Via de volgende formule kan het debiet berekend worden:

 

Voorbeeld:

Stel dat de vultijd 20 seconden was dan kan de capaciteit als volgt berekend worden:>

Debiet = (10 liter/20 seconden) * 3,6 = 1,8m3/uur. (=1800 liter per uur)

De capaciteit is bepaald terwijl er nergens water werd verbruikt. Om zeker te zijn dat de installatie straks onder alle omstandigheden goed werkt, is ons advies om 25% van de meting af te trekken.

Gecorrigeerde meting = 0,75 * 1,8m3/uur = 1,35m3/uur (=1350 liter per uur)

Noteer de waarde als Bruikbaar debiet = _ m3/uur

 

Alternatieve methode: debiet bij benadering

Als alternatief kan het debiet ook benaderd worden. Bijvoorbeeld als er geen mogelijkheid is om water af te tappen. Hiervoor moeten de hierboven bepaalde statische waterdruk, capaciteit van de watermeter en deleidingdiameter bekend zijn.

De capaciteit van de watermeter is afleesbaar en wordt weergegeven als Qn. Bij woningen komt Qn = 1,5m3 het meeste voor, maar grotere meters zijn mogelijk. Kies in onderstaande tabel de horizontale balk met de aanwezige watermeter en lees de waarde af daar waar de leidingdiameteren de statische waterdruk elkaar kruisen.

Bij een Qn van 1,5m3, leidingdiameter van 22mm en een statische druk van 3,5 Bar is het bruikbaar debiet hiermee 1,32m3. Onderstaande waarden zijn al met 25% gereduceerd, zodat de installatie ook goed werkt als er op andere plaatsen in huis water wordt verbruikt.

* De waarden in de tabel zijn benaderingen gebaseerd op gemiddelde waarden en verliezen, waardoor werkelijke waarden kunnen afwijken.

Noteer de waarde als Bruikbaar debiet = _ m3/uur

Alle voorbereidende stappen zijn nu genomen om aan het ontwerpen te beginnen ---->

Druk en debiet van de waterpomp

Inleiding

Een waterpomp biedt doorgaans ruimere mogelijkheden wat betreft druk en debiet dan de waterleiding. Het is wel belangrijk een passende pomp te selecteren. Hoe dat in zijn werk gaat, valt te lezen in onderstaande instructie.

Druk (kracht die door water wordt uitgeoefend op een bepaald oppervlak)

De druk van een waterpomp wordt vaak uitgedruk als opvoerhoogte. Het verschil tussen druk en opvoerhoogte is bij benadering een factor 10. Een opvoerhoogte van bijvoorbeeld 35 meter staat ongeveer gelijk aan een druk van 3,5 Bar.

Debiet (hoeveelheid uitstromend water gedurende een bepaalde tijd)

De hoeveelheid water die een waterpomp per tijdseenheid kan leveren wordt uitgedrukt als debiet. In het Engels uitgedrukt als flow. Het debiet wordt uitgedrukt in m3/uur of liters/minuut.

Voorbeeldselectie van een waterpomp

Fabrikanten van pompen verstrekken grafieken waarop de prestaties van hun pompen grafisch weergegeven worden. In deze grafieken valt af te lezen binnen welke grenzen een pomp kan presteren. Als een pomp zoveel mogelijk in het middelste deel van de grafiek kan opereren, is er een optimale balans tussen druk, debiet en levensduur van de pomp, maar afwijkingen hoeven in de praktijk niet tot problemen te leiden. De druk en het debiet staan niet los van elkaar en zijn verbonden. Meer debiet betekent een lagere druk en minder debiet een hogere druk.

Gegevens

• Benodigde werkdruk aan de sproeiers: 3 Bar
• Benodigd debiet: 2,5m3
• Afstand pomp tot aan sproeiers: 50 meter

Na afronding van een beregeningsontwerp blijkt dat er een gemiddelde capaciteit nodig is van ongeveer 2,5m3/uur en een werkdruk aan de sproeier van ongeveer 3 Bar.

We rekenen tijdens transport door de PE-leidingen (tyleenslang) met een geschat verlies van +/- 1 Bar per 100 meter (praktische rekenwaarde bij benadering. Hoe meer druk, hoe hoger de verliezen). Als we gemiddeld zo'n 50 meter moeten overbruggen dient de pomp 3,5 Bar te leveren. In de voorbeeldgrafiek zijn de prestatiecurves van een aantal DAB Active Jet electronische hydrofoorpompen weergegeven.

Pompselectie

We gaan bepalen welke pomp het beste aan de gestelde eisen voldoet:

• Onderaan de grafiek (horizontaal) wordt de gewenste capaciteit van 2,5m3/uur opgezocht. Vanuit dit punt wordt een verticale lijn ophoog getrokken.
• Aan de linkerkant (verticaal) wordt de druk van 3,5 Bar opgezocht (opvoerhoogte van 35 meter). Van hieruit wordt een horizontale lijn naar rechts getrokken.
• Het punt waar de 2 lijnen elkaar kruisen (rode bol) is het punt waar de pomp zal opereren en ligt tussen de typen 102 en 132 in. De 102 heeft echter onvoldoende opvoerhoogte (druk) terwijl de 132 nog enige overcapaciteit heeft.

De keuze in het voorbeeld valt op de Active Jet 132.

Aanvullend

In de grafiek valt af te lezen dat de 132 een vrij vlakke curve heeft en over een breed gebied zijn debiet kan leveren. De meeste sproeiers en ook druppelslang opereren in het gebied van zo'n 1,7 tot 3,5 Bar (een uitzondering hierop zijn de Rain Bird nevelaars die niet meer dan 2,1 Bar kunnen verwerken) waardoor verschillen in watergebruik van eventuele zones geen probleem hoeft te zijn. Zolang het maar binnen het werkgebied van de pomp valt.

Exact om deze reden passen wij de veelzijdige DAB 132 Active Jet toe in menig ontwerp. DAB levert ook nog een versie zonder elektronische hydrofoor met de naam Garden Jet. Met behulp van onze configurator kan eenvoudig de pomp met de benodigde accessoires bij elkaar gezocht worden.

Als een bepaalde zone (bijvoorbeeld bij gebruik van de Rain Bird nevelaars in combinatie met Turbine Sproeiers) minder druk nodig heeft dan de overige zones dan kan gebruikgemaakt worden van een Rain Bird Drukbegrenzer. Deze zijn er in meerdere uitvoeringen variërent tussen de 1,8en 3,5 Bar.

Advies

In onze webshop bieden wij een assortiment pompen aan. Van de instapmodellen van Gardena, die zeer degelijk en betrouwbaar zijn, tot en met de DAB 132 serie. Indien beschikbaar hebben wij de pompgrafieken in de productomschrijving toegevoegd.